Class, Object Và Vấn Đề Đa Hình trong Java

Java là một ngôn ngữ thuần hướng đối tượng. Nó mang đầy đủ các đặc tính của một ngôn ngữ hướng đối tượng như:

• Encapsulation – đóng gói: Hides the implementation details of an object and therefore hides its complexity.
• Abstraction – trừu tượng hóa: we just focuses on the essential features of an object.
• Inheritance – kế thừa: creates a hierarchy of clauses and helps in reuse of attibutes and methods of class.
• Polysmorphism – đa xạ: performs different reactions in objects in response to the some method

Các bổ tử của một method:

public: cỏ thể truy cập từ bên ngoài class

protected: chỉ được truy cập từ class đó và các class kế thừa từ class đó

private: chỉ được truy cập trong class định nghĩa

static: phương thức chung cho mọi mẫu của class

abstract: không cài đặt gì trong class, việc cài đặt được giao cho các class đế thừa của class đó

final: không cho phép overloading ở các class dẫn xuất

native: một cài đặt phụ thuộc một ngôn ngữ khác, như C hay hợp ngữ

synchronized: dùng để chỉ một phương thức tới hạn ngăn các tác động của các object khác lên object trong khi việc đồng bộ hóa đang thực hiện.

Các bổ tử của một class:

public: lớp có thể truy cập từ các lớp khác trong package

final: lớp không cho phép tạo dẫn xuất

abstract: lớp trừu tượng

Lớp trừu tượng (abstract):

class không cụ thể, chứa những method nhưng không có dòng lệnh thi hành phương thức đó, việc thi hành method được giao lại cho các lớp kế thừa lớp đó

Ví dụ: thức ăn là một class trừu tượng cho các class cụ thể như cơm, cháo.

Class thức ăn có phương thức mùi vị nhưng khi nói mùi vị của thức ăn chung chung ta không định nghĩa được, nhưng class cơm kế thừa từ class thức ăn thì có mùi vị là khô, class cháo có mùi vị là có mùi vị là lỏng

Một lần nữa chúng ta khẳng định abstract là một class không thể biết và định nghĩa các phương thức nhưng không có sự thi hành cụ thể, việc thi hành các phương thức này được giao lại cho các class kế thừa. Đây là tư tưởng chính cho vấn đề đa hình, đa xạ trong Java sẽ được đề cập ở phần sau.

Giao diện (interface):

Interface là một khái niệm mới trong các ngôn ngữ lập trình hiện đại như C++, C#. Interface là giao diện của một lớp đối tượng.

Interface của một class là phần đặc tả các method của class đó nhưng không bao gồm phần cài đặt, việc cài đặt các method này được giao lại cho các class kế thừa từ các interface này.

Một class kế thừa một interface nào thì bắt buộc phải cài đặt tất cả các method của interface đó.

Một đối tượng có thể đưa ra nhiều interface của mình, và class kế thừa interface nào phải cài đặt đầy đủ các method của interface đó. Java không cho phép đa kế thừa (một class của Java không thể có hơn một class cha) nhưng nhờ đặc điểm này (interface) cho phép cài đặt nhiều giao diện để thừa hưởng thêm các vùng và method của những interface này.

Interface được khai báo như là một lớp nhưng các thuộc tính là hằng (final) và các phương thức là abstract (có nghĩa là các phương thức đều rỗng dù không có từ khóa abstract) và trong các lớp sử dụng interface phải cài đặt các phương thức này

Để một class kế thừa một giao diện ta dùng từ khóa implements (thay vì extends)

public interface MyInterface {

static final String s = "Interface";

public void outText();

}
//---------------------------
public class Ex1 implements MyInterface{

public void outText(){
System.out.println("Ex1 thua ke interface");
}
}
//---------------------------
public class Ex2 implements MyInterface{

public void outText(){
System.out.println("Ex2 thua ke interface");
}
}
//---------------------------
public class Interface {

public static void main(String args[]){

Ex1 e1 = new Ex1();
e1.outText();
Ex2 e2 = new Ex2();
e2.outText();
}
}

Đa hình trong Java:

Phát biểu bài toán:

Một công ty có 2 loại nhân viện là kỹ sư và công nhân, mỗi loại nhân viên có các thuộc tính chung như tên, lương cơ bản nhưng có phương thức tính lương khác nhau với kỹ sư hệ số lương là 2 và công nhân hệ số lương là 1. Viết chương trình tính lương nhân viên cho công ty

Mô hình hóa:

Phân tích theo hướng đối tượng ta có 2 class chính là class kỹ sư và class công nhân cùng một class chung là class nhân viên. Hai class kỹ sư và công nhân cùng kế thừa class chung là nhân viên. Vấn đề phát sinh là mỗi class có cùng method tính lương nhưng cách tính lại khác nhau. Một trong các cách giải quyết là dùng đặc tính đa hình, đa xạ trong hướng đối tượng (cụ thể ở đây là Java)

abstract class nhanVien {

protected String ten = null;
protected int lcb = 0;
abstract int tinhLuong();
}

//----------------------------
public class congNhan extends nhanVien{

public congNhan(){
this.ten = "Cong nhan B";
this.lcb = 100;
}

public int tinhLuong(){
return (this.lcb * 1);
}
}

//---------------------------

public class kySu extends nhanVien{

public kySu(){
this.ten = "Ky su A";
this.lcb = 100;
}

public int tinhLuong(){
return (this.lcb * 2);
}
}
//---------------------------
public class Main {

public static void main(String args[]){

nhanVien a;
a = new congNhan();
System.out.println(a.tinhLuong());
a = new kySu();
System.out.println(a.tinhLuong());
}
}

Chúng ta tạo một biến a kiểu nhanVien nhưng khi cần sử dụng a là công nhân hay kỹ sư chúng ta có thể new với class tương ứng, và khi tính lương không cần quan tâm dùng method tinhLuong() của class nào mà chỉ cần ghi a.tinhLuong().